Thema : Anafylactische shock
Na dertig jaar krijgt “het” een naam : anafylaxie
Vakantie. Ik zit met man en kinderen na een fikse wandeling op een terrasje in het Limburgse heuvelland. We lusten wel wat. De kinderen krijgen een pannenkoek, mijn man bestelt een salade, en ik bestel een broodje “gezond” : sla, kaas en tomaat. Naast mijn mooi aangeklede broodje ligt wat rauwkost met een dressing. Het ziet er aantrekkelijk uit, maar na de eerste hap voel ik het al : mijn hart begint te bonken, mijn lippen en verhemelte beginnen te prikkelen, het zweet breekt me uit. Er moeten noten door de rauwkost zitten, dat kan niet anders, dit heb ik altijd als ik per ongeluk noten eet. Geschrokken roer ik met mijn vork in de rauwkost, maar er is geen noot te bekennen. Later realiseer ik mij dat er notenolie voor de dressing gebruikt moet zijn. Na een minuut of wat beginnen mijn lippen op te zwellen en krijg ik moeite met slikken. Het lijkt of er een voorwerp in mijn keel zit en ik krijg braakneigingen. Mijn man kijkt me vragend aan. Ja, noten, knik ik terug. Hij vraagt om de rekening en we verlaten haastig het terras.
Ik weet al sinds mijn kleuterjaren dat ik niet tegen noten kan. Menig feestje is bedorven doordat ik plotseling, in een paar minuten tijd, ziek werd. Door ervaring wijs geworden ben ik dingen waarin noten zitten, gaan mijden. Inmiddels dacht ik wel te weten wat ik wel en niet kon eten, dus dit overvalt me behoorlijk.
Eenmaal terug in het vakantiehuisje neem ik de medicijnen die ik gebruik als ik last heb van hooikoorts. Volgens de huisarts helpen die ook bij andere allergieën. Maar niet bij noten, denk ik terwijl ik me steeds beroerder ga voelen. Het slikken en ademen wordt steeds moeilijker, het is alsof ik door een dun pijpje moet ademen. Een pijpje dat bovendien nog vol zit met een taai soort slijm. In de spiegel zie ik een opgezwollen gezicht. Tot overmaat van ramp krijg ik vreselijke jeuk over mijn hele lichaam. Dat ik ziek werd van noten wist ik wel, maar zo rot als ik me nu voel heb ik me nog nooit gevoeld. Helemaal gek van de jeuk besluit ik een koude douche te nemen. Als ik me uitkleed blijkt mijn lichaam van m’n navel tot m’n knieën onder de netelroos ( urticaria ) te zitten. Eenmaal uit het zicht van de kinderen komen de tranen:
wat gebeurt er toch met me ?
Na een tijdje steekt mijn man zijn hoofd om het hoekje van de deur. Hij schrikt van wat hij ziet : een opgezwollen mens, dat zich piepend van benauwdheid tot bloedens toe staat te krabben onder een koude straal. Omdat ik me zo slap en duizelig begin te voelen, stopt mijn man me in bed. Daar lig ik wat te soezen in afwachting van betere tijden. Een paar uur later zijn de duizeligheid en de benauwdheid voorbij. Na twee dagen zijn de zwellingen in m’n gezicht verdwenen. Ook het brandende gevoel in mijn maag is dan weer afgezakt.
Na de vakantie vertel ik het verhaal aan de huisarts. Maar ik vergeet de helft te vertellen, en hij vraagt niet door. Al gauw raakt de hele geschiedenis in het vergeetboek. Totdat……; mijn man en ik zijn een avondje uit en zitten ergens te eten. Binnen een paar seconden voel ik het : het is weer mis. Ditmaal zijn de verschijnselen zo benauwend dat ik moest blijven rondlopen om niet flauw te vallen. De weekendarts adviseert me telefonisch om een Celestone-tablet te nemen. Dat helpt echter niet merkbaar. Na een paar benauwde uren val ik uitgeput in slaap. De volgende morgen belt de weekendarts van de afgelopen nacht me op. Hij vraagt hoe het afgelopen is en adviseert me dringend om contact op te nemen met de huisarts. Waarschijnlijk moet ik een injectiespuit bij me gaan dragen voor als het weer gebeurt. De huisarts vindt dat nogal drastisch. Hij besluit eerst een allergoloog te raadplegen. De allergoloog vraagt om al mijn ervaringen met noten te beschrijven, van mijn kindertijd tot nu. En wat voor mij al dertig jaar een steeds akeliger vraagteken is, krijgt van hem een naam : Anafylaxis.
NVAS
Een Anafylactische shock zoals boven beschreven kan levensbedreigend zijn, zoals vaak bij jonge kinderen ( b.v. de pinda-allergie ) maar kan ook optreden na het krijgen van een wespesteek, jaarlijks komen hierdoor mensen om het leven.
Behandeling in noodsituaties
Noodsituaties bij een voedselallergie doen zich voor bij een anafylactische shock en bij glottisoedeem ( zwelling in het strottehoofd ). Dikwijls is dit een reactie die snel optreedt na de inname van het voedsel. Als u eerder een anafylactische shock of een glottisoedeem heeft gehad is de kans dat het een tweede keer gebeurt vrij groot. Het is dan verstandig om de behandelend arts precies te vragen welke verschijnselen u kunt verwachten :
gevoel “weg te zakken”
snelle hartslag
benauwd voelen
piepende ademhaling
angst
prikkelingen, jeuk
galbulten of zwellingen (oedeem)
blauw worden van lippen en nagels
hoesten
incontinentie
koorts
bleke, koude, klamme huid
Vraag de arts ook welke instructies u het beste kunt geven aan de mensen die vaak met u optrekken ( partner, familie, collega’s, vrienden). Het kan ook handig zijn om een korte instructie altijd bij u te dragen, bijvoorbeeld aan een kettinkje. In de instructie moet in ieder geval staan :
plat neerleggen, benen iets omhoog of in stabiele zij-ligging
knellende kleding losmaken ( met name bij de hals/borst )
niets laten drinken
arts/ ambulance waarschuwen en zeggen dat het waarschijnlijk om een anafylactische shock gaat.
In noodsituaties kan ook de Medic Alert armband of ketting® nuttig zijn. De arts zal meestal snel na aankomst medicijnen inspuiten. Het belangrijkste medicijn in dit geval is een medicijn, dat het openstaan van bloedvaten tegengaat. Dit medicijn heet epinefrine. Naast epinefrine spuit de arts meestal ook corticosteroïden in en antihistaminica. In uitzonderingsgevallen is het mogelijk om een setje te verkrijgen waarmee een zelf-injectie met epinefrine te geven is. Het heet Epipen®
Verder kan in het ziekenhuis worden overwogen om de maag leeg te maken (maagspoelen), zodat er zo weinig mogelijk contact is met het schadelijke voedingsmiddel. Ook kan daar zuurstof gegeven worden en een infuus om vocht en medicijnen toe te dienen.
© Uit: Zelfzorgzorgboek voor mensen met Voedselallergie en Voedselintolerantie
Copyright: E.H. Coene , 1995
Bijschrift :
De beschreven EPIPEN® is verkrijgbaar bij iedere apotheek, navraag bij uw ziektekostenverzekering kan wellicht leiden tot vergoeding ervan, indien de arts de aanschaf nodig acht. De gebruiksaanwijzing is erg simpel, vaak is bij de apotheek een oefenpen aanwezig. Ook is de pen een uitkomst voor bv. de vakantie, indien een arts of ziekenhuis niet dicht in de buurt aanwezig is, en toch snel en tijdig ingegrepen moet worden.
——————————————————————————–
<< Terug